Η Κοίτα (ή Κίττα) η «πολυπυργού», ξεχώριζε από παλιά σαν ένας από τους πιο μεγάλους και σπουδαίους μεσομανιάτικους οικισμούς. Έχει δύο βασικά τμήματα που υποδιαιρούνται στους μαχαλάδες των έξι μεγάλων γενών και σε τρία μικρότερα συγκροτήματα. Κάθε μια από τις έξι κύριες γειτονιές περιλάμβανε 15-50 κτίρια οργανωμένα κατά συστάδες με τα σπίτια, τους πολεμόπυργους και τις εκκλησίες τους. Χαρακτηριστικοί είναι οι πύργοι που βρίσκονται στην παλιά πλατεία Φουλιά. Έδρασαν μεγάλα σόγια (Σοϊλίδες π.χ. οι Νικλιάνοι, ενώ οι υποτακτικοί τους ονομάζονταν Αχαμνόμεροι), για επικράτηση του ζωτικού χώρου, ξεκαθάρισμα λογαριασμών και ηγεμονίας. Πολλά νεότερα πυργόσπιτα τονίζουν τον κατακόρυφο άξονα του οικισμού.

Γαρδενίτσα

Η Γαρδενίτσα οφείλει το όνομά της από την Καρδιανή Παρθένο (Καρδιανίτσα), κόρη του άρχοντα Καρδιανού, ανθρώπου που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Μέσα Μάνης. Ιδρύτρια και καθηγουμένη της Μονής του Σωτήρος. Το Μοναστήρι εγκαταλείφθηκε και σκεπάστηκε από άγρια βλάστηση. Ανακαλύφθηκε μετά από χρόνια μέσα στο «Βατουριώνα» (λόχμη βάτων) από τον Νυκλιάνο – Γιανιτσαριάνο (Λιάνο), έγγαμο ιερέα γιο του Μαυροειδή που εγκαταστάθηκε στη περιοχή με τον αδελφό του. Γι’ αυτό και όλες οι οικογένειες της Κάτω Γαρδενίτσας αποκαλούνται Μαυροειδιάνοι.

Στην Άνω Γαρδενίτσα εγκαταστάθηκε αργότερα, από την απάνω Κίττα, ο Καουριάνος Κούρος, γενάρχης της οικογένειας Κουράκου, ο οποίος κάλεσε μαζί του μετέπειτα τις οικογένειες Κοκοράκη και Σεψά. Βορειότερα της Άνω Γαρδενίτσας βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος οικισμός «Λιόστιφα», τον οποίο ταυτίζουν πολλοί με την Ομηρική Μέσση (Πολυτρήρων).

Copyright © 2002 [Δήμος Οιτύλου]